«ΝΑΤΟ 2030»: καλλιεργώντας τον ψυχρό πόλεμο*

ΚΩΣΤΑΣ ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ

Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Προμηθέα, Πρύτανης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. 

 

Με στόχο την ενίσχυση των διατλαντικών και ΝΑΤΟικών δεσμών, οι ΗΠΑ απεμπολούν την πολιτική δυσανεξία του Trump και καθοδηγούνται από την πολιτική της πολυμερούς συνεργασίας συμμάχων. Ωστόσο, κεντρικός άξονας αυτής της πολιτικής είναι και πάλι το ΝΑΤΟ, όπως τουλάχιστον αποδείχθηκε στην πρόσφατη Σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Είναι πλέον ευδιάκριτο πως ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός «NATO 2030» που υιοθετήθηκε στη Σύνοδο των Βρυξελλών αποδίδει στη βορειοατλαντική συμμαχία ρόλο και ιδιότητα διεθνούς κοινότητας. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια παρεμβατική και επεκτατική στρατιωτική λέσχη των αποικιοκρατικών-ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των δορυφόρων τους, που χρησιμοποιούνται μέσω του ΝΑΤΟ για την επιβολή δυτικών στρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων. Το επικίνδυνο πάντως σε αυτή τη ΝΑΤΟική διάσκεψη των Βρυξελλών είναι η επιλογή της γλώσσας και των πρακτικών αναβίωσης ενός νέου «Ψυχρού Πολέμου», αφού ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας Γενς Σόλτενμπεργκ υπέδειξε τη σύμπλευση Κίνας και Ρωσίας ως το «νέο κίνδυνο για το ΝΑΤΟ». 

​

Πραγματολογικά ομιλούντες θα λέγαμε πως ο εν λόγω νέος «Ψυχρός Πολέμος» έχει εδώ και λίγα χρόνια μεθοδικά και προκλητικά καλλιεργηθεί από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. 

​

Προς επίρρωση της θέσης, παραπέμπω στην πρόσφατη δημοσίευση της μελέτης «The Longer Telegram» (Atlantic Council), που αποτελεί συνέχεια του γνωστού κειμένου «Τhe long Telegram». Το υπέγραφε το 1946 ο George Kennan, προτείνοντας την Αμερικανική Στρατηγική Ανάσχεσης, εισάγοντας την πρακτική του «Ψυχρού Πολέμου». 

​

Σε κάθε περίπτωση, οι προ διετίας δηλώσεις/θέσεις του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ είναι εξίσου αποκαλυπτικές: «αυξήσαμε την παρουσία μας στην Αφρική, στη Μαύρη Θάλασσα, σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, αυξήσαμε συνεργασία με Γεωργία και Ουκρανία... και θα συνεχίσουμε», τόνισε, χαρακτηρίζοντας «το καλύτερο μήνυμά μας στη Ρωσία το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πετύχαμε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη δυνάμεών μας στην περιοχή από το τέλος του ψυχρού πολέμου και αυξήσαμε τους προϋπολογισμούς μας». Ταυτόχρονα, σε αυτή την πολεμοκάπηλη πρακτική του ΝΑΤΟ θα πρέπει να προστεθεί και η ενίσχυση των σχέσεων του με χώρες του Eιρηνικού (Νότια Κορέα, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Ιαπωνία), οι οποίες μέχρι πρότινος είχαν συμβουλευτικό χαρακτήρα. Ήδη η λειτουργούσα σύμπραξη ΝΑΤΟ + 4, το Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης ΝΑΤΟ-Ειρηνικού και η συνεργασία με την πρωτοβουλία Quad (Τετραμερής Διάλογος για Ασφάλεια) αποτελούν μια ακόμα ευδιάκριτη απόδειξη με κύριο στόχο την ανάσχεση της Κίνας. Παράλληλα ο κόσμος, εντός και εκτός Ευρώπης, αντιλαμβάνεται πλέον πως οι διακυβερνήσεις του Obama, Trump και Biden-στην προσπάθειά τους να περιορίσουν δραστικά την ανοδική πορεία της Κίνας ως σημαντικής υπερδύναμης- επιχειρούν αδιέξοδες όσο και επικίνδυνες για την ανάπτυξη και την ασφάλεια πρακτικές, όπως η έντονα προκλητική παρουσία του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού στη Νότια Θάλασσα της Κίνας. 

​

Αντίθετα προς την ψυχροπολεμική πολιτική των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, η Κίνα -υπό την ηγεσία του Προέδρου Xi Jinping-, έχει διαμορφώσει ένα λειτουργικά αξιόπιστο μοντέλο ειρήνης, αλληλεγγύης και συνεργασίας με όλες τις χώρες, των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπεριλαμβανομένων. Άλλωστε το όραμα του Προέδρου Xi για τη συγκρότηση μιας πανανθρώπινης κοινότητας με ένα κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα, είναι χαρακτηριστικό όσο και ενδεικτικό της μεγάλης διαφοράς πολιτικής αντίληψης ανάμεσα στις πολεμοκάπηλες πρακτικές του νεοταξικού άξονα και στο φιλειρηνικό και ουμανιστικό πνεύμα που διέπει τις πολιτικές του Πεκίνου. 

​

Σε κάθε περίπτωση, η νέα στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ 2030, όπως διατυπώθηκε στο υπερφίαλο κείμενο των Βρυξελλών, αποτελεί μια συστημική πρόκληση που όχι μόνο δεν επιδεικνύει σεβασμό στο διεθνές δίκαιο αλλά και δεν συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις και ευθύνες που έχουν τα μέλη του απέναντι στην ανθρωπότητα. Για παράδειγμα, ΝΑΤΟ και ΗΠΑ χρησιμοποίησαν -και χρησιμοποιούν- κατά συρροή και εξακολούθηση στρατιωτικές δυνάμεις για να αλλάξουν εδαφικά όρια και κυβερνήσεις όχι μόνο στην Ευρώπη και αλλαχού. Η λεκάνη της Μεσογείου -και όχι μόνο- βρίθει παραδειγμάτων.  

​

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 24 Ιουνίου 2021

​

​

​

​